Systemisch werk is een vorm van begeleiding waarin gewerkt wordt met individuele opstellingen in de ruimte en in de visualisatie. Dit werk is ontstaan uit het opstellingenwerk van Bert Hellinger (ook wel familieopstellingen genoemd). Hij werkte met grote groepen deelnemers (representanten).
Opstellingen kun je in een consult of in groepen doen. Op dit moment hanteer ik tafelopstellingen vanwege de voordelen: Je kunt het instant opzetten en bent niet afhankelijk van een groep.
In een opstelling wordt een systeem met behulp van representanten inzichtelijk gemaakt. Mensen worden letterlijk als vervanger van systeemleden of andere elementen uit een systeem in een ruimte geplaatst. Meestal wordt een opstelling op basis van een vraagstuk of probleemstelling uitgevoerd. Om misverstanden te voorkomen: het vraagstuk of de casus moet gaan over iets waar de vrager direct belang bij heeft en waarop de vrager direct invloed kan uitoefenen.
Door de fysieke opstelling van de systeemleden in een ruimte ontstaat er een zichtbaar patroon, waarin de spanningsvelden binnen het systeem zich aftekenen.
De principes achter een opstelling zijn soms moeilijk te begrijpen en ook niet makkelijk uit te leggen. Er bestaat geen duidende theorie. Een opstelling kan niet geheel verklaard worden en zijn er ook geen ‘harde’ causale verbanden aan te wijzen. Dat hoeft ook niet, want er wordt gewerkt met wat er ís en dat blijkt te volstaan voor het verkrijgen van inzicht.
Bekend is wél dat opstellingen werken. In de praktijk blijkt telkens opnieuw dat de informatie die in een opstelling beschikbaar komt, verbazingwekkend accuraat is.
Systeemopstellingen maken altijd energie los. Diepere lagen, die lang ontkend zijn of die in het systeem verborgen zijn gebleven, worden zichtbaar. Inbrengers zien hun eigen aandeel in die dynamiek. Daar ligt dan ook vaak de hefboom tot fundamentele verandering. Ik werk vanuit het gedachtegoed van het ‘oplossings- en toekomstgericht’ opstellen : het verleden kun je niet veranderen, maar probeer te aanvaarden wat geweest is, en kijk hoe je dit anders kunt aanwenden in de toekomst.
Zowel organisatie- als familieopstellingen kunnen verhelderende en bevrijdende inzichten geven voor mensen die worstelen met vragen over relaties met een partner, met ouders, broers of zussen en met kinderen, vragen over hun eigen leven, over patronen die steeds terugkomen, over een diep onverklaarbaar verdriet of het steeds vastlopen in bijvoorbeeld werksituaties.
Vooral bij vragen die je al langer bezig houden, waar je misschien al van alles aan hebt proberen te doen, maar waar je op een of andere manier niet veel verder mee komt, kunnen opstellingen een uitkomst bieden. Misschien dat er niet direct een concrete oplossing uit een opstelling naar voren komt, maar er ontstaat wél inzicht. En op doordat er inzicht is, ontstaat er rust. Waardoor je kunt besluiten actie te ondernemen, of niet.
Een opstelling is geschikt voor iedereen die eens op een andere manier naar zijn of haar situatie of leven wil kijken. Voor iedereen, die inzicht wil in zijn of haar gedrag. Voor wie zich afvraagt waarom dingen in haar of zijn leven lopen zoals ze lopen. En waarom dat niet goed voelt of onrust geeft. Voor wie zich afvraagt, waarom het niet lukt een relatie op te bouwen of in stand te houden. En voor hen die moeilijk contact met anderen maken.Ook mensen die al veel vormen van therapie achter de rug hebben, kunnen veel baat hebben bij een opstelling.
Al brengt een opstelling niet direct een heldere en klare oplossing, vrijwel zeker verkrijg je inzicht. En wat is er mooier dan inzicht in jezelf? Van daaruit komen de oplossingen vaak vanzelf. Niet de oplossing die een ánder jou aanreikt, maar een oplossing van jouzelf, en die dus best bij jou past.
In principe kun je iedere vraag of probleem systemisch onderzoeken. Wel moet het vraagstuk of de casus gaan over iets waar je als vrager direct belang bij hebt en waarop jij direct invloed kunt uitoefenen.
Denk aan:
Ik nodig je uit om contact op te nemen, ook als je alleen maar een vraag hebt.